dNTP

هر نوکلئوتید از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

• پایه نیتروژنی: این می تواند آدنین (A)، تیمین (T)، گوانین (G) یا سیتوزین (C) باشد.
• قند: این یک قند پنتوز به نام دئوکسی ریبوز است.
• گروه فسفات: این یک گروه از سه اتم فسفر است که به قند متصل شده است.

dNTP ها با نوکلئوتیدهای RNA که در RNA یافت می شوند، تفاوت ظریفی دارند. در DNA، قند دئوکسی ریبوز است، در حالی که در RNA، قند ریبوز است. علاوه بر این، تیمین در DNA یافت می شود، در حالی که اوراسیل در RNA یافت می شود.

کاربرد dNTP ها

 در تعدادی از فرآیندهای سلولی مهم از جمله همانندسازی DNA، رونویسی و ترمیم DNA نقش دارند.

• همانندسازی DNA فرآیندی است که توسط آن DNA کپی می شود تا سلول ها بتوانند تقسیم شوند. در طول همانندسازی DNA، آنزیمی به نام DNA پلیمراز از dNTP ها برای سنتز رشته جدیدی از DNA استفاده می کند که مکمل رشته الگو است.
• رونویسی فرآیندی است که توسط آن DNA به RNA رونویسی می شود. RNA مولکولی است که پیام ژنتیکی را از DNA به ریبوزوم ها منتقل می کند، جایی که برای سنتز پروتئین استفاده می شود. در طول رونویسی، آنزیمی به نام RNA پلیمراز از dNTP ها برای سنتز نسخه RNA از رشته DNA الگو استفاده می کند.
• ترمیم DNA فرآیندی است که توسط آن سلول ها آسیب های DNA را که می تواند توسط عوامل مختلفی از جمله تابش UV و مواد شیمیایی ایجاد شود، ترمیم می کنند. در طول ترمیم DNA، آنزیم هایی از dNTP ها برای سنتز بخش های آسیب دیده DNA استفاده می کنند.

سایر کاربردهای مهم

این ها در طیف وسیعی از تحقیقات بیولوژیکی مولکولی از جمله PCR، توالی یابی DNA و میکروآرایه های DNA استفاده می شوند.

• PCR (Polymerase Chain Reaction) تکنیکی است که برای تکثیر قطعات DNA استفاده می شود. در PCR، از dNTP ها برای سنتز نسخه های جدیدی از DNA الگو استفاده می شود.
• توالی یابی DNA فرآیندی است که توسط آن توالی نوکلئوتیدهای یک مولکول DNA تعیین می شود. در توالی یابی DNA، از dNTP ها به عنوان نشانگرهایی برای شناسایی نوکلئوتیدها در رشته DNA الگو استفاده می شود.
• میکروآرایه های DNA از DNA برای بررسی بیان ژن استفاده می کنند. در میکروآرایه های DNA، از dNTP ها برای برچسب زدن پروب های DNA استفاده می شود که به RNA متصل می شود که برای ژن خاصی بیان می شود.

dNTP ها مولکول های ضروری برای زندگی هستند. آنها در تعدادی از فرآیندهای سلولی مهم نقش دارند و در طیف وسیعی از تحقیقات بیولوژیکی مولکولی استفاده می شوند.