آب مقطر دیونیزه چهار بار تقطیر

آب مقطر دیونیزه چهار بار تقطیر یا Deionized Distilled Water آبی است که چهار بار تقطیر شده و از بخار آب جوشانده شده حاصل شده و در ظرفی جداگانه به مایع تبدیل شده است. ناخالصی‌های موجود در آب اصلی که زیر یا نزدیک نقطه جوش آب نمی‌جوشند در ظرف اصلی باقی می‌مانند. بنابراین آب مقطر نوعی آب تصفیه شده است.

تاریخچه استفاده از آب مقطر دیونیزه

استفاده از آب مقطر دیونیزه (Deionized Distilled Water) به 200 سال قبل از تمدن شهرنشینی بر می‌گردد، در آن زمان مردم آبی که جوشانده می‌شد و املاح آن ته نشین می‌شدند را به عنوان آب قابل استفاده برای ضدعفونی جای زخم و بریدگی‌های سطحی استفاده می‌کردند. آب مقطر دیونیزه چهار بار تقطیر نوعی آب با خلوص بسیار بالا است که طی فرآیند تقطیر چند مرحله‌ای و حذف یون‌ها تولید می‌شود. این آب از نظر شیمیایی خنثی بوده و فاقد هرگونه ناخالصی، مواد معدنی و یون‌های آزاد است.

فرآیند تولید آب مقطر دیونیزه

• تقطیر چند مرحله‌ای: آب به صورت مکرر جوشانده شده و بخار حاصل مجددا سرد و جمع‌آوری می‌شود. با هر بار تقطیر، ناخالصی‌های موجود در آب از آن جدا می‌شوند.
• دیونیزاسیون: پس از تقطیر، آب از رزین‌های تبادل یونی عبور داده می‌شود تا یون‌های باقیمانده نیز حذف شوند.

ویژگی‌ های آب مقطر دیونیزه چهار بار تقطیر

• خلوص بسیار بالا: حاوی حداقل میزان ناخالصی و یون است.
• رسانایی الکتریکی بسیار کم: به دلیل فقدان یون‌های آزاد، جریان الکتریکی را به سختی هدایت می‌کند.
• pH خنثی: تقریباً برابر با 7 است.
• بی‌اثر: با مواد شیمیایی دیگر به سختی واکنش می‌دهد.

کاربرد آب مقطر دیونیزه

در آزمایشگاه‌های شیمیایی و بیولوژیکی و همچنین در صنایع مختلف، در برخی از دستگاه‌ها می‌توان از آب دیونیزه یا آب اسمز معکوس به جای آب مقطر دیونیزه به عنوان جایگزین ارزان‌تری استفاده کرد. در صورت نیاز به آب با خلوص فوق العاده بالا، از آب دو بار تقطیر استفاده می‌شود.

استفاده از آب دیونیزه چه مزیتی دارد؟

به طور کلی، آب تصفیه نشده می‌تواند باعث ایجاد یا تداخل با واکنش‌های شیمیایی و همچنین ایجاد رسوبات معدنی پس از جوشیدن شود. یکی از روش‌های حذف ناخالصی‌ها از آب و سایر مایعات، تقطیر است.

چند مورد از کاربردهای مهم آب مقطر دیونیزه (Deionized Distilled Water)

1. پزشکی و دندانپزشکی (کمک‌های اولیه، دستگاه‌های اسکروب، دستگاه دیالیز، دستگاه CPAP و …)
2. لیزر پزشکی (خنک کردن دستگاه‌های لیزر، پزشکی و زیبایی)
3. دامپزشکی و صنایع دارویی دام و طیور (تهیه حلال واکسن و …)
4. صنایع الکترونیک (شستشوی نهایی مدارهای چاپی، پاک نمودن اسیدها و بازهای سطح تجهیزات و …)
5. صنایع خودرو سازی (تهیه آب رادیاتور، شیشه شورها، آب باطری و …)
6. صنایع آرایشی و بهداشتی (تهیه کرم‌های مرطوب کننده، شامپو، دهان شوی‌ها، خمیر دندان و …)
7. صنایع عطرسازی (تهیه خوشبو کننده‌های بدن و محیط و …)
8. صنایع رنگ سازی و تولید مواد شیمیایی (آماده سازی حلال و محلول‌های شیمیایی و …)
9. صنایع کشاورزی (گلخانه، باغبانی علمی، آبزی پروری، محیط کشت نهال و …)
10. صنایع آبکاری (تهیه حلال و محلول‌های استخراج فلزات و …)
11. صنایع ریخته گری و تراشکاری (جهت خنک کاری فلزات در حین تراشکاری و …)
12. صنایع تهویه و گرمایشی (استفاده در دیگ‌های بخار، چیلرها، هواسازها و …)

مزایای آب مقطر دیونیزه چهار بار تقطیر

آب مقطر دیونیزه چهار بار تقطیر به دلیل فرآیند تصفیه دقیق و چند مرحله‌ای، از خلوص بسیار بالایی برخوردار است. این خلوص بالا به این آب، ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فردی می‌بخشد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین مزایای این نوع آب اشاره می‌کنیم:

• خلوص بسیار بالا: این آب تقریباً عاری از هرگونه یون، ماده معدنی، میکروارگانیسم و ناخالصی آلی است.
• هدایت الکتریکی بسیار پایین: به دلیل عدم وجود یون‌های آزاد، هدایت الکتریکی این آب بسیار کم است که آن را برای استفاده در دستگاه‌ها و آزمایش‌هایی که به آب با هدایت الکتریکی پایین نیاز دارند، ایده‌آل می‌کند.
• pH خنثی: pH این آب نزدیک به 7 است که آن را برای استفاده در بسیاری از کاربردهای شیمیایی و بیولوژیکی مناسب می‌سازد.
• عدم واکنش‌پذیری: به دلیل خلوص بالا، این آب با بسیاری از مواد شیمیایی واکنش نشان نمی‌دهد و از این رو برای رقیق کردن محلول‌ها و تهیه معرف‌ها بسیار مناسب است.
• مناسب برای مصارف حساس: به دلیل خلوص و خنثی بودن، این آب برای مصارف حساس مانند:
  • آزمایشگاه‌ها: در آزمایش‌های شیمیایی، بیولوژیکی، دارویی و…
  • صنایع: در صنایع الکترونیک، داروسازی، غذایی و…
  • پزشکی: در دستگاه‌های دیالیز، اتوکلاو و…
  • صنایع خودرو: در باتری‌ها و رادیاتورها
  • خانه: در اتو بخار، دستگاه‌های بخور و…
• عدم باقی گذاشتن رسوب: به دلیل عدم وجود املاح معدنی، این آب هنگام تبخیر هیچ گونه رسوبی باقی نمی‌گذارد.

نکات مهم درباره آب مقطر دیونیزه چهار بار تقطیر

• نگهداری: این آب باید در ظروف تمیز و دربسته نگهداری شود تا از آلودگی مجدد جلوگیری شود.
• جذب دی‌اکسید کربن: آب مقطر دیونیزه به دلیل خلوص بالا، به سرعت دی‌اکسید کربن هوا را جذب کرده و pH آن کاهش می‌یابد. بنابراین، برای حفظ خلوص آن، باید از ظروف دربسته استفاده شود.
• هزینه: به دلیل فرآیند تولید پیچیده، این نوع آب معمولاً نسبت به آب معمولی گران‌تر است.

در کل، آب مقطر دیونیزه چهار بار تقطیر یک ماده شیمیایی بسیار خالص است که در صنایع و آزمایشگاه‌هایی که به دقت بالایی نیاز دارند، کاربرد گسترده‌ای دارد.