Trypan Blue (0.4%) یا تریپان بلو یک نوع رنگ آزو است که از تولوئیدین مشتق می‌شود. این رنگ به نام‌های دیامین بلو و نیاگارا بلو هم شناخته می‌شود. تریپان بلو به عنوان یک رنگ حیاتی برای تمایز سلوهای زنده از سلول های غیر زنده بکار می‌رود. تریپان بلو یک رنگ آزو است که به طور گسترده در زیست‌شناسی سلولی برای تمایز بین سلول‌های زنده و مرده استفاده می‌شود. این رنگ به دلیل قابلیت نفوذپذیری انتخابی‌اش شناخته شده است.

عملکرد Trypan Blue

Trypan Blue (0.4%) رنگ بطور انتخابی بافت‌ها و سلول‌های مرده را به رنگ آبی در می‌آورد. بواسطه انتخابی بودن شدید غشا، سلول‌ها و بافت‌های زنده که غشاء سلولی آنها سالم است رنگ نمی‌گیرد، زیرا این رنگ نمی‌تواند از غشاء آن‌ها عبور کرده و وارد آن‌ها شود و بدین ترتیب تریپان بلو بوسیله سلول‌های زنده جذب نمی‌گردد. در مقابل، این رنگ از غشاء سلولی سلول‌های مرده عبور کرده و سلول‌های مرده بعد از رنگ آمیزی با این رنگ در زیر میکروسکوپ به رنگ آبی (و قابل شمارش) دیده می‌شوند.

آیا سلول‌های زنده با Trypan Blue رنگ می گیرند؟

از آنجاکه سلول‌های زنده رنگ نمی‌گیرند این روش تحت عنوان “Dye exclusion method” نیز شناخته می‌شود. تریپان بلو همچنین بطور شایعی برای شمارش سلولی با میکروسکوپ نیز بکار می‌رود. این محصول، محلول 4/0 درصد تریپان بلو در بافر فسفات سالین دالبکو است. به منظور حذف دبری‌ها، این محصول از فیلتر 2/0 میکرون عبور داده می‌شود.

کاربردهای Trypan Blue

تریپان بلو معمولاً در میکروسکوپ (برای شمارش سلول) و در موش‌های آزمایشگاهی برای ارزیابی زنده ماندن بافت استفاده می‌شود. این روش نمی‌تواند بین سلول‌های نکروز و آپوپتوز تمایز قائل شود. ممکن است برای مشاهده هیف‌های قارچی و استرامنوپیل استفاده شود. در کراتوپلاستی، تریپان بلو را می‌توان برای رنگ آمیزی الیاف استروما در طول کراتوپلاستی اندوتلیال لایه‌ای عمیق (DLEK) و برای رنگ آمیزی اندوتلیوم در کراتوپلاستی اندوتلیال Descemet استریپینگ (DSEK) استفاده کرد. تریپان بلو در جراحی‌های شبکیه‌ای چشم نیز استفاده می‌شود.

شمارش سلولی: یکی از مهم‌ترین کاربردهای تریپان بلو، تعیین درصد زنده‌مانی سلول‌ها در کشت‌های سلولی است. با شمارش سلول‌های آبی (مرده) و بی‌رنگ (زنده) در زیر میکروسکوپ، می‌توان درصد زنده‌مانی را محاسبه کرد.
ارزیابی سمیت: تریپان بلو برای ارزیابی سمیت ترکیبات مختلف بر روی سلول‌ها نیز استفاده می‌شود. با مقایسه درصد زنده‌مانی سلول‌های تیمار شده با گروه کنترل، می‌توان اثرات سمی یک ترکیب را تعیین کرد.
کنترل کیفیت سلول‌ها: در تولید محصولات بیولوژیکی، تریپان بلو برای اطمینان از کیفیت و زنده‌مانی سلول‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مطالعات آپوپتوز: اگرچه تریپان بلو به طور مستقیم برای تشخیص آپوپتوز استفاده نمی‌شود، اما می‌تواند به عنوان یک نشانگر اولیه از مرگ سلولی مورد استفاده قرار گیرد.

مزایای استفاده از Trypan Blue (0.4%)

تریپان بلو (0.4%) به عنوان یک رنگ حیاتی، ابزار ارزشمندی در تحقیقات سلولی و زیست‌شناسی است. این رنگ به دلیل قابلیت تمایز بین سلول‌های زنده و مرده، کاربردهای گسترده‌ای در آزمایشگاه‌ها پیدا کرده است.

تعیین زنده‌مانی سلولی: مهم‌ترین کاربرد تریپان بلو، تعیین درصد سلول‌های زنده در یک نمونه سلولی است. این رنگ به راحتی وارد سلول‌های مرده می‌شود و آن‌ها را آبی رنگ می‌کند، در حالی که سلول‌های زنده به دلیل سالم بودن غشای سلولی، رنگ را جذب نمی‌کنند.
سادگی و سرعت: روش رنگ‌آمیزی با تریپان بلو بسیار ساده و سریع است و نیازی به تجهیزات پیچیده ندارد.
دقت بالا: با استفاده از هموسایتومتر و میکروسکوپ، می‌توان به طور دقیق تعداد سلول‌های زنده و مرده را شمارش کرد.
هزینه کم: تریپان بلو یک رنگ ارزان قیمت است و استفاده از آن هزینه‌های آزمایش را کاهش می‌دهد.
کاربرد گسترده: تریپان بلو در بسیاری از آزمایش‌های سلولی از جمله کشت سلول، سم‌شناسی، و مطالعات رشد سلولی کاربرد دارد.

محدودیت‌ های استفاده از Trypan Blue (0.4%)

عدم اختصاصیت کامل: تریپان بلو فقط سلول‌های مرده را نشان می‌دهد و نمی‌تواند بین انواع مختلف مرگ سلولی (مانند نکروز و آپوپتوز) تمایز قائل شود.
تأثیر بر سلول‌ها: در غلظت‌های بالا، تریپان بلو می‌تواند به سلول‌های زنده نیز آسیب برساند.
تداخل با برخی رنگ‌آمیزی‌ها: تریپان بلو ممکن است با سایر رنگ‌آمیزی‌های سلولی تداخل داشته باشد.

در کل، تریپان بلو یک ابزار ارزشمند برای بررسی زنده‌مانی سلولی در آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی است. با توجه به مزایا و محدودیت‌های آن، انتخاب این رنگ برای یک آزمایش خاص به اهداف تحقیقاتی و نوع سلول‌های مورد مطالعه بستگی دارد.