پیپت پاستور شیشه ای

پیپت پاستور شیشه ای یا Pasteur pipette دارای دو نوع پیپت پاستور شیشه ای و پلاستیکی می باشد. پیپت پاستور (Pasteur pipette) یکی از ابزارهای آزمایشگاهی است که به عنوان قطره چکان یا قطره چکان های چشم شناخته شده است که از آن جهت برداشتن مقدار کمی از مایعات استفاده می شود. نام آن از دانشمند فرانسوی لوییس پاستور (Louis Pasteur) گرفته شده است که از انواع مختلف آن جهت تحقیقاتش استفاده می‌کرد.

پیپت پاستور Pasteur pipette

پیپت پاستور شیشه ای یکی از ابزارهای آزمایشگاهی پرکاربرد است که به عنوان قطره‌چکان نیز شناخته می‌شود. نام این وسیله از دانشمند فرانسوی، لویی پاستور، گرفته شده که از انواع مختلف آن در تحقیقاتش استفاده می‌کرد. پیپت پاستور شیشه ای یکی از ابزارهای رایج در آزمایشگاه ها است که به دلیل مزایای متعدد و کاربرد آسان، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

ساختار و مواد تشکیل‌دهنده پیپت پاستور شیشه ای

پیپت پاستور شیشه ای معمولاً از یک لوله شیشه‌ای باریک و بلند تشکیل شده است که یک سر آن باریک‌تر و نوک‌تیز است و سر دیگر آن کمی پهن‌تر است. این ساختار به کاربر اجازه می‌دهد تا مقدار کمی از مایع را برداشته و به دقت آن را منتقل کند.

انواع پیپت پاستور

پیپت‌های پاستور شیشه ای در دو نوع پایه بلند و پایه کوتاه هستند پیپت پاستورها از نظر جنس دارای دو نوع بوروسیلیکاتی و شیشه‌های آهک سوددار یا اصطلاحا سودالایم (soda lime glass) هستند. به طور گسترده از شیشه های بوروسیلیکاتی به جهت مقاومت شیمیایی و دمایی آنها در تجهیزات آمایشگاهی استفاده می‌گردد. از آنجایی که این شیشه‌ها در مقایسه با شیشه‌های دیگر می‌توانند آسان‌تر ساخته شوند بنابراین مقرون به صرفه و اقتصادی‌تر هستند. شیشه‌های سودالایم از لجاظ شیمیایی به پایداری شیشه‌های بوروسیلیکاتی نیستند اما برای تجهیزات و وسایل ارزان قیمت مانند پیپت پاستورها مناسب می‌باشند.

نحوه استفاده از پیپت پاستور شیشه ای

• انتخاب پیپت مناسب: پیپت را بر اساس حجم مایعی که قصد انتقال آن را دارید، انتخاب کنید.
• تمیز کردن پیپت: قبل از استفاده، پیپت را با آب مقطر یا حلال مناسب شسته و خشک کنید.
• مکش مایع: یک سر پیپت را درون مایع مورد نظر فرو ببرید و با دهان یا یک پمپ مخصوص، مایع را به داخل پیپت بکشید. دقت کنید که مایع را بیش از حد بالا نکشید.
• انتقال مایع: نوک پیپت را به محل مورد نظر منتقل کرده و با فشار دادن به دیواره های پیپت، مایع را خارج کنید.
• تخلیه کامل: پس از اتمام کار، پیپت را به طور کامل تخلیه کرده و آن را در محل مناسب قرار دهید.

پیپت پاستور شیشه ای

پیپت‌های پاستور شیشه ای برخلاف پیپت‌های مدرج و پیپت حبابدار (ژوژه) برای هر حجم خاصی درجه بندی یا کالیبره نشده و برای انتقال‌های غیرحجمی و سریع ایده آل است. پیپت پاستور در جایی که دقت بالایی در میزان حجم مدنظر است قابل استفاده نمی‌باشد. انقباض 1 اینچ در بالای آن کار را تسهیل می‌کند و یکبار مصرف بودن آن خطر آلودگی را از بین می‌برد البته به طور نامحدود گاهی اوقات مورد استفاده مجدد قرار می‌گیرند.

نحوه کارکرد پیپت پاستور شیشه ای

پپیت پاستور شیشه‌ای به همراه یک وسیله ی حباب مانند پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این حباب پلاستیکی به منظور پمپاژ هوا و همینطور ایجاد خلا برای کشیدن محلول در انتهای آن به کار می‌رود. لازم به ذکر است که حتما پیپت قبل از استفاده با محلول معرف شسته شده یا به عبارتی از محلول پر و خالی گردد. سپس با فشردن پمپ پلاستیکی و فرو بردن پپیت پاستور شیشه‌ای در محلول و سپس به آرامی رها کردن پمپ می‌توان آن را از محلول پر نمود اما باید دقت داشت که محلول وارد پمپ پلاستیکی نگردد. نکته قابل توجه در هنگام پر کردن پیپت این است که حتما باید به صورت عمودی در محلول نگه داشته شود.

کاربردهای پیپت پاستور شیشه ای

• انتقال حجم‌های کوچک مایع: از پیپت پاستور برای انتقال حجم‌های بسیار کم از مایعات استفاده می‌شود. این وسیله برای انتقال قطره‌ای از یک محلول به محلول دیگر یا انتقال مایعات به ظروف کوچک بسیار مناسب است.
• مخلوط کردن مواد: با استفاده از پیپت پاستور می‌توان چند قطره از یک محلول را به محلول دیگری اضافه کرد و آن‌ها را به آرامی مخلوط کرد.
• پر کردن لوله‌های مویین: برای پر کردن لوله‌های مویین که در آزمایش‌های مختلف استفاده می‌شوند، از پیپت پاستور استفاده می‌شود.
• انتقال نمونه‌های کوچک: در آزمایشگاه‌های میکروبیولوژی، پیپت پاستور برای انتقال نمونه‌های کوچک از کشت‌های میکروبی به محیط‌های کشت جدید استفاده می‌شود.

مزایای پیپت پاستور شیشه ای

• مقاومت شیمیایی بالا: شیشه ماده ای بی اثر است و با طیف وسیعی از مواد شیمیایی سازگاری دارد. بنابراین، برای انتقال انواع مختلف محلول ها، از جمله اسیدها و بازها، مناسب است.
• شفافیت: شفاف بودن شیشه امکان مشاهده دقیق حجم مایع منتقل شده و همچنین وجود هرگونه ناخالصی را فراهم می کند.
• دقت بالا: با توجه به نوک باریک پیپت، انتقال حجم های کم مایع با دقت بالایی امکان پذیر است.
• قابلیت استریل شدن: پیپت های شیشه ای را می توان به راحتی در اتوکلاو استریل کرد و برای کارهای استریل استفاده نمود.
• دوام بالا: پیپت های شیشه ای در مقایسه با برخی از انواع پیپت های پلاستیکی، دوام بیشتری دارند و در برابر حرارت مقاوم هستند.

برخی از مهم‌ ترین کاربردهای این پیپت در آزمایشگاه‌ها

پیپت پاستور شیشه ای، به دلیل ساختار ساده و کاربری آسان، در طیف وسیعی از آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار آزمایشگاهی برای انتقال دقیق و کنترل شده‌ی حجم‌های کم مایع بسیار مفید است.

آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی و پزشکی

• تخلیه‌ی محیط کشت: برای برداشتن محیط کشت اضافی از اطراف کلنی‌های باکتریایی یا سلولی استفاده می‌شود.
• انتقال نمونه‌های کوچک: در آزمایش‌های میکروبیولوژی، برای انتقال نمونه‌های کوچک از یک محیط کشت به محیط کشت دیگر یا از محیط کشت به لام میکروسکوپ به کار می‌رود.
• رنگ‌آمیزی نمونه‌ها: در فرآیند رنگ‌آمیزی نمونه‌های بافت یا سلولی، برای اضافه کردن رنگ به نمونه‌ها به کار می‌رود.
• IVF (لقاح آزمایشگاهی): در کلینیک‌های IVF برای انتقال تخمک از یک ظرف به ظرف دیگر و سایر مراحل حساس این روش استفاده می‌شود.

آزمایشگاه‌های شیمی

• انتقال معرف‌ها: برای اضافه کردن مقدار کمی از معرف‌ها به محلول‌ها یا مخلوط‌های واکنش استفاده می‌شود.
• آزمایش‌های کیفی: در آزمایش‌های کیفی برای انتقال قطره‌ای از محلول‌ها به نوارهای تست یا کاغذهای pH استفاده می‌شود.
• تبلور: در فرآیند تبلور، برای اضافه کردن حلال به محلول اشباع شده و ایجاد کریستال استفاده می‌شود.

آزمایشگاه‌های داروسازی

• تهیه محلول‌های استاندارد: برای تهیه محلول‌های استاندارد با غلظت‌های پایین استفاده می‌شود.
• آزمایش‌های کنترل کیفیت: در آزمایش‌های کنترل کیفیت داروها، برای انتقال حجم‌های کوچک از داروها به ظروف آزمایش استفاده می‌شود.

نکات مهم در استفاده از پیپت پاستور شیشه ای

• تمیز بودن: قبل از استفاده از پیپت پاستور، آن را به خوبی با آب مقطر شستشو دهید تا از آلودگی نمونه جلوگیری شود.
• استفاده از پوار: برای کشیدن مایع داخل پیپت، از یک پوار لاستیکی استفاده کنید. دقت کنید که مایع داخل پوار نشود.
• نگهداری عمودی: هنگام پر کردن و خالی کردن پیپت، آن را به صورت عمودی نگه دارید تا از ریختن مایع جلوگیری شود.
• توجه به نوک پیپت: نوک پیپت را به آرامی داخل مایع فرو ببرید تا از شکستن آن جلوگیری شود.

به طور خلاصه، پیپت پاستور شیشه ای یک ابزار ساده اما بسیار کاربردی در آزمایشگاه است که برای انتقال حجم‌های کوچک مایع، مخلوط کردن مواد و پر کردن لوله‌های مویین استفاده می‌شود. با رعایت نکات ایمنی و استفاده صحیح از این ابزار، می‌توان نتایج دقیق‌تری در آزمایش‌ها به دست آورد.