لام نئوبار چیست؟ لام نئوبار (هموسیتومتر) یک اسلاید شیشه‌ای تخصصی با طراحی دقیق است که برای شمارش سلول ها یا ذرات معلق در مایعات بیولوژیکی استفاده می‌شود. این دستگاه دارای یک شبکهٔ حکاکی‌شده با دقت بالا (معمولاً به شکل خطوط مورب یا مربع‌های کوچک) و یک فرورفتگی با عمق مشخص (معمولاً ۰.۱ میلی‌متر) است که حجم دقیقی از نمونه را در خود جای می‌دهد. هنگام استفاده، نمونهٔ رقیق‌شده روی سطح آن قرار گرفته و با قراردادن لامل روی آن، مایع به طور یکنواخت پخش می‌شود. سپس با مشاهده زیر میکروسکوپ و شمارش سلول‌ها در مربع‌های مشخص، غلظت سلولی نمونه اصلی با استفاده از فرمول‌های ریاضی محاسبه می‌گردد. این روش به‌ویژه در آزمایشگاه‌های هماتولوژی (برای شمارش گلبول‌های قرمز و سفید)، بانک‌های خون، تحقیقات سلولی و کنترل کیفیت کشت‌های میکروبی کاربرد گسترده‌ای دارد. دقت این روش به عواملی مانند یکنواختی توزیع سلول‌ها، مهارت کاربر و کیفیت دستگاه بستگی دارد.
فهرست مطالب
انواع لام نئوبار یا هموسیتومتر
انواع لام نئوبار (هموسیتومتر) بر اساس طراحی شبکهٔ خطوط و کاربردهای تخصصی به چند دسته تقسیم میشوند:
هموسیتومتر نئوبار (Neubauer) – رایجترین نوع با شبکه‌بندی استاندارد شامل ۹ مربع بزرگ (هر یک ۱×۱ میلی‌متر) که مربع مرکزی برای شمارش سلول‌های خونی (مانند گلبول‌های قرمز و سفید) به ۲۵ مربع کوچکتر تقسیم شده است. عمق محفظه معمولاً ۰.۱ میلی‌متر است.
هموسیتومتر بورکر (Burker) – مشابه نئوبار، اما با خطوط شبکه‌ای پهن‌تر و طراحی کمی متفاوت، معمولاً در شمارش سلول‌های بزرگ‌تر کاربرد دارد.
هموسیتومتر فاکس-روسنتال (Fuchs-Rosenthal) – دارای عمق بیشتر (۰.۲ میلی‌متر) و شبکه‌بندی گسترده‌تر، مناسب برای شمارش سلول‌ها در مایع مغزی-نخاعی (CSF) یا نمونه‌های با غلظت پایین.
هموسیتومتر ماگاسی (Malassez) – طراحی مستطیلی با خطوط عمودی و افقی، بیشتر برای شمارش اسپرم یا سلول‌های بزرگ مانند تخمک استفاده می‌شود.
هموسیتومتر تومی (Thoma) – نسخهٔ قدیمی‌تر با شبکه‌بندی متفاوت، امروزه کمتر کاربرد دارد.
هر نوع برای اهداف خاصی (مانند هماتولوژی، اسپرم‌شناسی، یا کشت سلولی) بهینه‌سازی شده و انتخاب آن بستگی به نوع سلول و غلظت نمونه دارد. دقت در خواندن خطوط و محاسبات حجمی برای نتایج صحیح ضروری است.
اهمیت استفاده از لام نئوبار (هموسیتومتر) در شمارش سلولی
کاربردهای لام نئوبار یا هموسیتومتر
لام نئوبار چیست؟ لام نئوبار (هموسیتومتر) یک ابزار ضروری در آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی و تحقیقات زیستی است که برای شمارش دقیق سلول‌ها و ذرات معلق در نمونه‌های مایع کاربرد دارد. از جمله کاربردهای اصلی آن می‌توان به شمارش گلبول‌های قرمز و سفید خون در هماتولوژی، آنالیز مایع مغزی-نخاعی (CSF) در نورولوژی، تعیین غلظت اسپرم در آزمایش‌های باروری، شمارش سلول‌های کشت‌شده در تحقیقات سلولی و بیوتکنولوژی، و ارزیابی آلودگی میکروبی در کنترل کیفیت صنایع غذایی و دارویی اشاره کرد. این دستگاه با ارائه نتایج کمی دقیق، امکان محاسبه غلظت سلولی بر اساس حجم مشخص نمونه را فراهم می‌کند و به‌ویژه در مواردی که دستگاه‌های خودکار قابل استفاده نیستند (مانند نمونه‌های با ویسکوزیته بالا یا ذرات بزرگ)، جایگزین مناسبی محسوب می‌شود.
کاربردهای لام نئوبار (هموسیتومتر) در آزمایشگاه های پزشکی و تحقیقاتی
لام نئوبار چیست؟ لام نئوبار (هموسیتومتر) یک ابزار حیاتی در آزمایشگاه‌های تشخیصی و تحقیقاتی است که به‌طور گسترده برای شمارش دقیق سلول‌ها و ذرات در نمونه‌های بیولوژیکی استفاده می‌شود. کاربردهای اصلی آن شامل شمارش سلول‌های خونی (گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها) در تشخیص بیماری‌های هماتولوژیک، تجزیه و تحلیل مایع مغزی-نخاعی (CSF) برای شناسایی بیماری‌های عصبی، ارزیابی کیفیت اسپرم در آزمایش‌های ناباروری، شمارش سلول‌های کشت‌شده در تحقیقات بیولوژیکی و سلولی، و کنترل کیفیت میکروبی در صنایع دارویی و غذایی می‌شود. این وسیله با امکان شمارش دستی و دقیق سلول‌ها، به‌ویژه در مواردی که دستگاه‌های خودکار قادر به انجام آن نیستند، جایگاه ویژه‌ای در علوم آزمایشگاهی دارد.
کاربرد لام نئوبار در تشخیص بیماری های هماتولوژی
لام نئوبار چیست؟ لام نئوبار (هموسیتومتر) ابزاری ضروری در تشخیص بیماری‌های هماتولوژی است که با امکان شمارش دقیق سلول‌های خونی، نقش کلیدی در ارزیابی اختلالات خونی ایفا می‌کند. از این وسیله برای شمارش گلبول‌های قرمز (RBC) در تشخیص کم‌خونی‌ها، تعیین تعداد گلبول‌های سفید (WBC) در شناسایی عفونت‌ها و بدخیمی‌های خونی مانند لوسمی، و ارزیابی پلاکت‌ها در اختلالات انعقادی استفاده می‌شود. با قرار دادن نمونه خون در محفظه‌های مدرج هموسیتومتر و مشاهده زیر میکروسکوپ، پزشکان و تکنسین‌ها قادرند غلظت سلول‌های خونی را محاسبه کرده و با مقادیر نرمال مقایسه کنند، که این امر در تشخیص و پایش بیماری‌های خونی حیاتی است. دقت و سادگی این روش، آن را به گزینه‌ای قابل اعتماد در آزمایشگاه‌های هماتولوژی تبدیل کرده است.
کاربرد لام نئوبار در تشخیص بیماری های عصبی
لام نئوبار چیست؟ لام نئوبار (هموسیتومتر) ابزاری کلیدی در بررسی مایع مغزی-نخاعی (CSF) برای تشخیص بیماری‌های عصبی است. با استفاده از این روش، متخصصان قادرند سلول‌های التهابی (مانند لنفوسیت‌ها و نوتروفیل‌ها) را در موارد مننژیت، سلول‌های سرطانی را در متاستازهای مغزی، و افزایش پروتئین را در بیماری‌هایی مانند ام‌اس شناسایی کنند. نمونه CSF پس از قرارگیری در محفظه هموسیتومتر و مشاهده زیر میکروسکوپ، امکان شمارش دقیق سلول‌ها را فراهم می‌کند که این اطلاعات در افتراق بین عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و بیماری‌های التهابی سیستم عصبی مرکزی حیاتی است. این تکنیک ساده اما دقیق، به‌ویژه در شرایط اضطراری نورولوژیک ارزش تشخیصی بالایی دارد.
کاربرد لام نئوبار در شمارش اسپرم در آزمایش های ناباروری
لام نئوبار چیست؟ لام نئوبار (هموسیتومتر) یکی از ابزارهای استاندارد و ضروری در ارزیابی مایع منی برای تشخیص ناباروری مردان محسوب می‌شود. با استفاده از این روش، متخصصان قادرند غلظت اسپرم را به دقت محاسبه کنند که یکی از پارامترهای کلیدی در آنالیز مایع منی (Semen Analysis) است. نمونه رقیق‌شده منی بر روی محفظه هموسیتومتر قرار گرفته و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا تعداد اسپرم‌ها در حجم مشخصی از مایع شمارش شود. این روش نه تنها تراکم اسپرم (تعداد اسپرم در هر میلی‌لیتر) را مشخص می‌کند، بلکه امکان ارزیابی اولیه تحرک (موتیلیتی) و مورفولوژی (شکل ظاهری) اسپرم‌ها را نیز فراهم می‌آورد. دقت و سهولت استفاده از هموسیتومتر، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای آزمایشگاه‌های اندرولوژی و مراکز ناباروری تبدیل کرده است، به‌ویژه در مواردی که دستگاه‌های خودکار در دسترس نیستند یا نیاز به تأیید نتایج وجود دارد.
کاربرد لام نئوبار در کشت سلولی و تحقیقات بیوتکنولوژی
لام نئوبار چیست؟ لام نئوبار (هموسیتومتر) ابزاری ضروری در تحقیقات سلولی و بیوتکنولوژی است که امکان شمارش دقیق سلول‌های کشت‌شده را فراهم می‌کند. از این دستگاه برای پایش رشد سلول‌ها در محیط کشت، تعیین تراکم سلولی قبل از پاساژ، ارزیابی اثر داروها یا مواد شیمیایی بر بقای سلول، و بررسی تکثیر سلول‌های سرطانی در تحقیقات انکولوژی استفاده می‌شود. نمونه سلولی پس از رنگ‌آمیزی مناسب (مانند تریپان بلو برای تشخیص سلول‌های زنده و مرده) در محفظه هموسیتومتر قرار گرفته و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. این روش ساده اما دقیق، به پژوهشگران اجازه می‌دهد غلظت سلولی را محاسبه کرده و نتایج قابل اعتمادی برای مطالعات آزمایشگاهی و تولیدات بیوتکنولوژی مانند تولید آنتی‌بادی‌های مونوکلونال یا سلول‌های بنیادی ارائه دهند. کاربرد گسترده و هزینه پایین این تکنیک، آن را به انتخابی ایده‌آل برای آزمایشگاه‌های تحقیقاتی تبدیل کرده است.
کاربرد لام نئوبار کنترل کیفیت در صنایع غذایی و دارویی
لام نئوبار چیست؟ لام نئوبار (هموسیتومتر) نقش حیاتی در کنترل کیفیت صنایع غذایی و دارویی ایفا می‌کند، به‌ویژه در شمارش و آنالیز میکروارگانیسم‌ها. در صنایع غذایی، از این روش برای ارزیابی آلودگی میکروبی محصولات، شمارش سلول‌های مخمر در فرآیندهای تخمیر و کنترل کیفیت شیر و آبمیوه‌ها استفاده می‌شود. در صنایع دارویی، هموسیتومتر به شمارش سلول‌های موجود در واکسن‌ها، بررسی استریلیته داروهای تزریقی و کنترل کیفیت محصولات بیولوژیک کمک می‌کند. با قرار دادن نمونه رقیق‌شده در محفظه هموسیتومتر و مشاهده زیر میکروسکوپ، کارشناسان قادرند تراکم میکروبی را به‌دقت اندازه‌گیری کنند و از انطباق محصولات با استانداردهای بهداشتی اطمینان حاصل نمایند. این روش مقرون‌به‌صرفه و قابل اعتماد، به‌ویژه در مواردی که روش‌های خودکار کارایی ندارند، جایگزین مناسبی محسوب می‌شود.
لام نئوبار کاربردهای تخصصی در دامپزشکی و محیط زیست
لام نئوبار (هموسیتومتر) در حوزه‌های دامپزشکی و محیط‌زیست به عنوان ابزاری کلیدی برای تشخیص بیماری‌های حیوانی و پایش سلامت اکوسیستم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در دامپزشکی، از این دستگاه برای شمارش سلول‌های خونی حیوانات (مانند تشخیص کم‌خونی یا عفونت‌ها)، بررسی مایع سینوویال در اختلالات مفصلی، و آنالیز مایع منی در برنامه‌های اصلاح نژاد استفاده می‌شود. در محیط‌زیست، هموسیتومتر به شمارش فیتوپلانکتون‌ها و ارزیابی کیفیت آب در منابع آبی کمک می‌کند و امکان شناسایی آلاینده‌های میکروبی را فراهم می‌سازد. این روش با دقت بالا و هزینه کم، ابزاری ضروری برای محققان و متخصصان در این حوزه‌ها محسوب می‌شود.
مزایای لام نئوبار
لام نئوبار (هموسیتومتر) به عنوان یک ابزار استاندارد در آنالیزهای کمی سلولی، مزایای علمی متعددی ارائه می‌دهد. از لحاظ تکنیکی، این سیستم امکان شمارش دقیق سلول‌ها با دقت ±۵% را در حجم مشخص (معمولاً ۰.۱ میکرولیتر) فراهم می‌کند که مبتنی بر اصل میکروسکوپی نوری و محاسبات ریاضی (فرمول: تعداد سلول×رقت‌سازی×۱۰⁴) است. مزیت کلیدی آن رزولوشن فضایی بالا (حساسیت تا ۱ سلول در ۱۰⁴ میکرولیتر) است که آن را برای نمونه‌های با سلولاریتی پایین مانند CSF ایده‌آل می‌سازد. از منظر کنترل کیفی، روش تکرارپذیری بالا (CV<10%) دارد و به عنوان مرجع طلایی برای کالیبراسیون سیستم‌های اتوماتیک شناخته می‌شود. از نظر عملی، نیاز به حداقل حجم نمونه (۵-۱۰ میکرولیتر) دارد و با رنگ‌آمیزی‌های حیاتی (مثل تریپان بلو) سازگار است که امکان تمایز سلول‌های زنده/مرده را فراهم می‌کند. مطالعات متاآنالیز نشان داده‌اند که همبستگی ۰.۹۵-۰.۹۸ بین نتایج آن و روش‌های پیشرفته مانند فلوسایتومتری وجود دارد. این ویژگی‌ها همراه با هزینه عملیاتی پایین (کمتر از ۰.۰۱ دلار بر هر تست) و عدم نیاز به کالیبراسیون پیچیده، آن را به گزینه‌ای بهینه برای آزمایشگاه‌های resource-limited تبدیل کرده است.
لام نئوبار زیر میکروسکوپ
زمانی که لام نئوبار زیر میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی ۱۰۰× یا ۴۰۰× مشاهده می‌شود، شبکه‌بندی دقیق آن شامل مربع‌های بزرگ (۱mm²) و کوچک (۰٫۰۵mm²) به وضوح قابل تشخیص است. کاربر با تمرکز بر مربع مرکزی (محوطه شمارش)، سلول‌های موجود در مربع‌های کوچک را به صورت تک‌تک شمارش می‌کند. خطوط دوگانه‌ی حک‌شده بر روی لام، مرزهای واضحی برای محاسبه حجم دقیق (۰٫۱mm عمق) ایجاد می‌کنند. این مشاهده مستقیم نه تنها امکان تأیید مورفولوژی سلولی (مانند تشخیص گلبول‌های سفید چند هسته‌ای در CSF) را فراهم می‌آورد، بلکه آرتیفکت‌های احتمالی (مانند ذرات گردوغبار یا حباب) را نیز آشکار می‌سازد. برای دقت بیشتر، معمولاً از روش دیفرانسیلی (شمارش سلول‌ها در ۴ مربع گوشه‌ای و مربع مرکزی) استفاده می‌شود تا خطای نمونه‌برداری به حداقل برسد.
شمارش گلبول قرمز با لام نئوبار
برای شمارش گلبول‌های قرمز با لام نئوبار، ابتدا نمونه خون با محلول رقیق‌کننده ایزوتونیک (مانند محلول داسیون با نسبت 1:200) رقیق می‌شود. سپس نمونه رقیق‌شده در محفظه شمارش هموسیتومتر (معمولاً ناحیه مرکزی با شبکه 5×5 مربع کوچک) قرار گرفته و زیر میکروسکوپ با بزرگنمایی 400× بررسی می‌شود. تعداد گلبول‌های قرمز در 5 مربع کوچک (معمولاً 4 مربع گوشه‌ای و 1 مربع مرکزی) شمارش شده و با استفاده از فرمول (N×رقت×10⁴)/تعداد مربع‌های شمارش شده، غلظت گلبول‌های قرمز در هر میکرولیتر خون محاسبه می‌گردد. این روش استاندارد با دقت بالا، امکان تشخیص شرایطی مانند کم‌خونی یا پلی سیتمی را فراهم می‌کند.
شمارش گلبول سفید با لام نئوبار
برای شمارش گلبول‌های سفید، ابتدا نمونه خون با محلول رقیق‌کننده اسیدی (مانند محلول تورک با اسید استیک ۳٪ به نسبت ۱:۲۰) رقیق می‌شود تا گلبول‌های قرمز لیز شوند. سپس مخلوط در محفظه شمارش هموسیتومتر (ناحیه چهار مربع بزرگ محیطی) قرار می‌گیرد و زیر میکروسکوپ با بزرگنمایی ۱۰۰× بررسی می‌شود. تعداد گلبول‌های سفید در چهار مربع بزرگ (۱mm²) شمارش شده و با اعمال فرمول (N×رقت×۱۰)/۴، غلظت گلبول‌های سفید در هر میکرولیتر خون محاسبه می‌گردد. این روش دقیق قادر به تشخیص لوکوپنی، لوکوسیتوز و عفونت‌هاست، با دقت قابل قبول (CV<10%) و حد تشخیص حدود ۱۰۰۰ سلول/μL.
شمارش اسپرم با لام نئوبار
برای شمارش اسپرم، ابتدا نمونه مایع منی با محلول رقیق‌کننده فرمالین سالین (با نسبت 1:20) مخلوط می‌شود تا حرکت اسپرم‌ها متوقف شود. سپس نمونه رقیق‌شده در محفظه شمارش هموسیتومتر (معمولاً شبکه مرکزی با 25 مربع کوچک) بارگذاری شده و زیر میکروسکوپ با بزرگنمایی 200× یا 400× بررسی می‌گردد. تعداد اسپرم‌های موجود در 5 مربع کوچک (معمولاً 4 مربع گوشه‌ای و 1 مربع مرکزی) شمارش شده و با اعمال فرمول (N×رقت×10⁴)/تعداد مربع‌های شمارش شده، غلظت اسپرم در هر میلی‌لیتر محاسبه می‌شود. این روش استاندارد نه‌تنها تراکم اسپرم را مشخص می‌کند، بلکه امکان ارزیابی اولیه تحرک و مورفولوژی اسپرم‌ها را نیز فراهم می‌نماید، که برای تشخیص ناباروری مردان ضروری است. دقت این روش در مقایسه با دستگاه‌های خودکار، آن را به‌ویژه در آزمایشگاه‌های با امکانات محدود به گزینه‌ای ایده‌آل تبدیل کرده است.
قیمت و خرید لام نئوبار
شرکت آنی تجهیز آزما به عنوان یکی از تامین‌کنندگان معتبر تجهیزات آزمایشگاهی، لام نئوبار (هموسیتومتر) را با کیفیت بالا و قیمت رقابتی عرضه می‌کند. قیمت این محصول بسته به نوع آن (هموسیتومتر نئوبار استاندارد، بورکر یا فاکس-روسنتال) معمولاً بین 1 تا 3 میلیون تومان متغیر است. برای خرید می‌توانید از طریق وبسایت رسمی شرکت اقدام کنید یا مستقیماً با کارشناسان فروش ارتباط برقرار نمایید. آنی تجهیز آزما علاوه بر تضمین اصالت کالا، خدمات پس از فروش از جمله مشاوره تخصصی و گارانتی محصول را نیز ارائه می‌دهد. امکان ارسال سریع به سراسر کشور و پرداخت امن آنلاین از دیگر مزایای خرید از این شرکت است. برای اطلاع از تخفیف‌های ویژه و قیمت دقیق روز، توصیه می‌شود با واحد فروش تماس بگیرید.
نتیجه گیری
لام نئوبار به عنوان یک ابزار اساسی، دقیق و مقرون‌به‌صرفه در آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی، تحقیقاتی و صنعتی شناخته می‌شود که با ارائه نتایج قابل اعتماد و تکرارپذیر در شمارش سلولی، جایگاه خود را به عنوان استاندارد طلایی در بسیاری از پروتکل‌های آزمایشگاهی تثبیت کرده است. این دستگاه با سادگی عملکرد، تطابق پذیری بالا با انواع نمونه‌ها (از خون تا مایعات بدن و کشت سلولی) و عدم نیاز به تجهیزات پیچیده، به ویژه در شرایطی که دستگاه‌های خودکار محدودیت دارند، کاربرد حیاتی دارد. مزایای منحصر به فرد آن از جمله امکان مشاهده مستقیم مورفولوژی سلول‌ها، حجم کم نمونه مورد نیاز و دوام بالا، باعث شده است که علیرغم پیشرفت فناوری‌های جدید، همچنان به عنوان ابزاری ضروری در علوم آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گیرد. برای دستیابی به بهترین نتایج، رعایت پروتکل‌های استاندارد نمونه‌برداری و محاسبات ضروری است.